การประเมินความเปราะบางของพื้นที่โดยใช้ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์และการปรับตัวเพื่อรองรับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศในตำบลอมฤต อำเภอผักไห่ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินความเปราะบางของพื้นที่โดยใช้ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ และเพื่อหาแนวทางการปรับตัวเพื่อรองรับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศในตำบลอมฤต อำเภอผักไห่ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา โดยใช้วิธีการวิจัยแบบการวิจัยเชิงปริมาณและการวิจัยเชิงคุณภาพ พื้นที่ในการศึกษา คือ ตำบลอมฤต อำเภอผักไห่ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ดำเนินเก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม และประชุมกลุ่มย่อย รวมทั้งใช้ระบบสารสนเทศทางภูมิศาสตร์ในการจัดทำแผนที่การใช้ประโยชน์ที่ดิน และแผนที่น้ำท่วม แล้วนำมาวิเคราะห์ข้อมูล ผลการวิจัยพบว่า ตำบลอมฤต เป็นตำบลหนึ่งในอำเภอผักไห่ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา มีลักษณะพื้นที่เป็นที่ราบลุ่ม โดยมีการใช้ประโยชน์ที่ดิน ส่วนใหญ่เป็นพื้นที่นาข้าว มีปริมาณน้ำฝนในช่วงปี 2553 – 2559 มีปริมาณน้ำฝนเฉลี่ยต่อปี อยู่ในช่วง 2.50 - 487.70 มิลลิเมตร และมีปริมาณน้ำฝน เฉลี่ย 122.33 มิลลิเมตร พื้นที่น้ำท่วมในอดีตจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ในระยะเวลา 10 ปี (พ.ศ. 2550 – 2559) เฉลี่ย 66.32 ตารางกิโลเมตร คิดเป็นร้อยละ 27.35 ของพื้นที่ทั้งหมด และความเสี่ยงต่อการเกิดน้ำท่วม อยู่ในระดับสูง เนื่องจากพื้นที่เป็นพื้นที่ลุ่ม โดยรับน้ำมาจากลุ่มน้ำน้ำพระยา เพื่อชะลอการไหลของน้ำเข้าสู่กรุงเทพมหานคร สำหรับการความรู้และความเข้าใจเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ มากว่าร้อยละ 65.3 ที่เห็นด้วยอย่างยิ่งว่าสภาพภูมิอากาศในปัจจุบันมีการเปลี่ยนแปลง คือ อากาศร้อนขึ้น เกิดลมพายุบ่อยขึ้น และน้ำท่วม ซึ่งมี ผลกระทบต่อการเกษตรกรรม และผลกระทบต่อการดำรงชีวิต อยู่ในระดับมาก โดยมีแนวทางในการปรับตัวเพื่อรองรับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ในด้านการทำการเกษตรกรรม คือ ปรับเปลี่ยนพันธุ์ข้าว ปรับเปลี่ยนการปรับปรุงดิน ปรับเปลี่ยนปฏิทินทำนา จัดหา/จัดเก็บน้ำเพื่อทำนา ทำอาชีพเสริมในช่วงที่ไม่สามารถทำนาได้ และในด้านการดำรงชีวิต คือ เตรียมความพร้อม โดยติดตามข่าวสารอยู่เสมอ เตรียมอุปกรณ์ในการรับมือ และเตรียมข้าวสาร อาหารแห้ง และน้ำดื่มน้ำใช้