แนวทางการสร้างเยาวชนสู่การเป็นมัคคุเทศก์น้อยเพื่อรองรับการท่องเที่ยวในอำเภอบางพลี จังหวัดสมุทรปราการ

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ (1) เพื่อศึกษาสภาพความพร้อมของเยาวชน ในอำเภอบางพลี จังหวัดสมุทรปราการ (2) เพื่อศึกษาแนวทางการสร้างเยาวชนสู่การเป็นมัคคุเทศก์น้อยแบบมีส่วนร่วม (3) เพื่อประเมินแนวทางการสร้างเยาวชนสู่การเป็นมัคคุเทศก์น้อย ในอำเภอบางพลี จังหวัดสมุทรปราการ กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยเชิงปริมาณ คือ เยาวชนที่เป็นสมาชิกสภาเด็กและเยาวชนตำบล/เทศบาล อำเภอบางพลี จังหวัดสมุทรปราการ จำนวน 97 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยเป็นแบบสอบถาม วิเคราะห์ข้อมูลโดยการหาความถี่ หาค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และกลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการศึกษาวิจัยเชิงคุณภาพ คือ ผู้ให้ข้อมูลหลัก จำนวน 31 คน มีวิธีการเก็บรวบรวมข้อมูลหลายวิธี เช่น การสังเกตและการสนทนาเป็นทางการ โดยแบบสัมภาษณ์เชิงลึกและการสนทนากลุ่ม วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้การวิเคราะห์เชิงเนื้อหา (Content Analysis) เพื่อเชื่อมโยงเป็นร้อยแก้วและแสดงผลของข้อมูลสำคัญต่อแนวทางการสร้างเยาวชนสู่การเป็นมัคคุเทศก์น้อยและวิเคราะห์ผลประเมินการสร้างเยาวชนสู่การเป็นมัคคุเทศก์น้อย ในอำเภอบางพลี จังหวัดสมุทรปราการ ผลการวิจัย พบว่า ข้อมูลทั่วไปของผู้ตอบแบบสอบถามส่วนใหญ่เป็นเพศหญิงมากที่สุดมีการศึกษาในระดับอาชีวะศึกษา เป็นสมาชิกสภาเด็กและเยาวชนในพื้นที่ อตบ.ราชาเทวะการท่องเที่ยวในชุมชนที่อาศัยอยู่เป็นการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม การท่องเที่ยวในชุมชนที่ชื่นชอบเป็นการท่องเที่ยววิถีชีวิต ภูมิปัญญาท้องถิ่น ยังไม่เคยได้รับการอบรมเป็นยุวมัคคุเทศก์ เคยการเข้าร่วมในกิจกรรมพัฒนาชุมชนเป็นบางครั้งชอบการเรียนรู้และพัฒนาตนเองโดยผ่านลงมือทำจริง มีทักษะที่ดีหรือสิ่งที่ตนเองทำได้ดีคือการเป็นทำงานเป็นทีม มีภาวะผู้นำ และความไม่มั่นใจใจตนเองเป็นอุปสรรคต่อการทำกิจกรรมเพื่อชุมชน และความพร้อมของเยาวชนสู่การเป็นมัคคุเทศก์น้อยโดยภาพรวม พบว่า ผู้ตอบแบบสอบถามส่วนใหญ่มีความพร้อมอยู่ในระดับปานกลาง ( =2.92) เมื่อพิจารณาเป็นรายด้านได้แก่ ด้านทักษะ หน้าที่และความรับผิดชอบในการนำเที่ยว ( =3.47) รองลงมา คือ ด้านการติดต่อประสานงานและแก้ไขปัญหาในการนำเที่ยว ( =3.07) ส่วนในด้านความรู้ในการนำเที่ยวแหล่งท่องเที่ยวชุมชนผู้ตอบแบบสอบถามมีความพร้อมอยู่ในระดับน้อย ( =2.22) แนวทางการสร้างเยาวชนสู่การเป็นมัคคุเทศก์น้อยแบบมีส่วนร่วม พบว่า ข้อมูลสำคัญของผู้บริหารปกครองท้องถิ่น เช่น กำหนดนโยบายที่ชัดเจนและประชุมร่วมกันของกองงานต่อกิจกรรมการเล่าเรื่องของดีชุมชนในทุกกิจกรรม กำหนดหน่วยงานรับผิดชอบหลักและจัดสรรงบประมาณกิจกรรมส่งเสริมยาวชนนักเล่าเรื่องสร้างต้นแบบหรือนำร่องเยาวชนสู่การเป็นมัคคุเทศก์น้อยเพื่อการถ่ายทอดเรื่องราวในพื้นที่มีความสอดคล้องกับอัตลักษณ์ชุมชน เป็นต้น และข้อมูลสำคัญของผู้ที่มีส่วนส่งเสริมและสนับสนุนการท่องเที่ยวโดยตรง เช่น การมีประกาศเป็นแหล่งท่องเที่ยวชุมชนของหน่วยงานหรือการยอมรับเป็นชุมชน มีระบบเทคโนโลยีสารสนเทศในพื้นที่ของชุมชนช่วยให้เยาวชนได้ศึกษาและเรียนรู้เรื่องราวของชุมชน มีพื้นที่สถานสาธารณะสำหรับอำนวยความสะดวกให้แก่กลุ่มเยาวชนใช้ในการแลกเปลี่ยนเรื่องราวของชุมชน และมีช่องทางสื่อสารกิจกรรมต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับเรื่องราวของดีในชุมชนเพื่อการท่องเที่ยวที่เยาวชนสามารถเข้าถึงและสะดวกต่อการรับรู้ได้ง่าย เป็นต้น ซึ่งผลการประเมินเยาวชนหลังอบรมมัคคุเทศก์น้อยโดยรวมอยู่ในระดับปานกลาง ( =3.46) เมื่อพิจารณาเป็นรายด้าน ได้แก่ ด้านความรู้ในการนำเที่ยว ( =3.11) ส่วนในด้านการติดต่อประสานงานและแก้ไขปัญหาในการนำเที่ยวอยู่ในระดับมาก ( =3.69) และด้านทักษะ หน้าที่และความรับผิดชอบในการนำเที่ยวอยู่ในระดับมาก ( =3.58) และผลจากฝึกปฏิบัติการนำเที่ยว พบว่า ขาดประสบการณ์ด้านการติดต่อ ติดตามนักท่องเที่ยวอย่างใกล้ชิด รวมถึงยังขาดการประสานงานภายในทีมและแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้า โดยเฉพาะการเปลี่ยนจุดนัดพบเพื่อการหลีกเลี่ยงเสียงดังอันเกิดจากการประชาสัมพันธ์ในพื้นที่แหล่งท่องเที่ยว