กระบวนการแก้ปัญหาความยากจนของคนจนในเขตเมืองใหม่ด้วยการใช้พลังชุมชน : กรณีศึกษากลุ่มแม่บ้านในชุมชนภาณุมาภรณ์ เขตจอมทอง กรุงเทพมหานคร

Abstract

การวิจัยเรื่องนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาสาเหตุและดำเนินการแก้ไขปัญหาความยากจนด้วยการใช้พลังชุมชนให้กับประชาชนกลุ่มแม่บ้านในชุมชนภาณุมาภรณ์ เขตจอมทอง กรุงเทพมหานคร โดยกลุ่มเป้าหมายของการพัฒนา คือ แม่บ้านในชุมชนภาณุมาภรณ์ จำนวน 7 คน การวิจัยแบ่งออกเป็น 5 ระยะ คือ ศึกษาและเตรียมชุมชน ศึกษาสาเหตุปัญหาและจัดทำยุทธศาสตร์ การพัฒนาศักยภาพและแก้ปัญหาความยากจน การประเมินผลและตรวจสอบข้อมูลและเขียนรายงานการวิจัย โดยเก็บข้อมูลประกอบด้วย การสังเกต การสัมภาษณ์ การสนทนากลุ่ม และการประชุมระดมความคิด ตรวจสอบข้อมูลโดยวิธีการตรวจสอบสามเส้า และวิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า กลุ่มแม่บ้านที่เป็นเป้าหมายของกสนพัฒนา มีเหตุความยากจน จากการขาดความมั่นคงในอาชีพและรายได้ ขาดความมั่นคงทางด้านที่อยู่อาศัย รายได้ไม่เพียงพอกับค่าใช้จ่าย และการกู้เงินทั้งในและนอกระบบ ในส่วนของพลังชุมชนที่นำมาใช้แก้ปัญหาความยากจน คือ กลุ่มภาคีจากหน่วยงานภาครัฐ หน่วยงานภาคเอกชน และกลุ่มภาคีในชุมชน ยุทธศาสตร์ที่ใช้ในการแก้ปัญหาความยากจน 4 ยุทธศาสตร์ ได้แก่ ยุทธศาสตร์การเพิ่มรายได้ ยุทธศาสตร์การลดรายจ่าย ยุทธศาสตร์การสร้างนิสัย และยุทธศาสตร์การขยายโอกาส ซึ่งผลการประเมินการใช้ยุทธศาสตร์ในการแก้ปัญหาความยากจน พบว่าพลังชุมชนมีความสำคัญอย่างยิ่งในการช่วยผลักดันและสนับสนุนให้เกินการดำเนินการแก้ปัญหาความยากจนขึ้นในชุมชน ซึ่งส่งผลให้กลุ่มเป้าหมายที่มีชีวิตความเป็นอยู่ และสุขภาพที่ดีขึ้น มีรายได้เพิ่มขึ้น มีค่าใช้จ่ายลดลง ที่พักอาศัย และสภาพแวดล้อมน่าอยู่ขึ้น มี ความรู้ความสามารถที่จะพัฒนาตนเองมากขึ้น และมีอาชีพที่มีรายได้แน่นอนสามารถพึ่งพาตนเองได้