ผลกระทบจากการท่องเที่ยว และแนวทางการพัฒนาแหล่งท่องเที่ยว ของชุมชนบางน้ำผึ้ง อำเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ

Abstract

การวิจัยเรื่องนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) บริบทของชุมชนบางน้ำผึ้ง อำเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ 2) ความเป็นมาและสภาพปัจจุบันของการท่องเที่ยวของชุมชนบางน้ำผึ้ง 3) ผลกระทบจากการท่องเที่ยวที่มีต่อชุมชนบางน้ำผึ้งและ 4) แนวทางการพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวบริเวณชุมชนบางน้ำผึ้งให้มีศักยภาพสูงขึ้น ผู้ให้ข้อมูลประกอบด้วย นักท่องเที่ยว ผู้นำชุมชน ประชาชน และเจ้าหน้าที่ขององค์การบรหารส่วนตำบลบางน้ำผึ้ง เครื่องมือวิจัยได้แก่ แบบสอบถาม แบบสัมภาษณ์รายบุคคล แบบสัมภาษณ์ประกอบการสนทนากลุ่ม แบบสังเกต และอุปกรณ์บันทึกเสียงและภาพ การวิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณใช้ค่าร้อยละ ค่าคะแนนเฉลี่ย และค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ส่วนข้อมูลเชิงคุณภาพใช้การวิเคราะห์เนื้อหาแล้วจัดหมวดหมู่ของข้อมูลให้เป็นระบบก่อนตีความ และสรุปเป็นประเด็นสำคัญเพื่อตอบวัตถุประสงค์ของการวิจัย ผลการวิจัยพบว่า 1) ชุมชนบางน้ำผึ้งเป็นชุมชนเกษตรกรรมชาวสวนริมแม่น้ำเจ้าพระยา สภาพพื้นที่มีความอุดม สมบูรณ์เหมาะแก่การเพาะปลูก แต่เดิมประชาชนมีการสัญจรไปมาทางน้ำ รวมทั้งนำผลผลิตมาซื้อขายแลกเปลี่ยนกันทางเรือ ปัจจุบันมีการเดินทางทางบกเป็นส่วนมาก เนื่องจากมีการปรับปรุงพัฒนาถนนหนทางให้สะดวกสบาย 2) ในปีพ.ศ. 2540 องค์การบริหารส่วนตำบลบางน้ำผึ้งได้ส่งเสริมให้ประชาชนทำสวนผักผลไม้มากขึ้น เพื่อแก้ปัญหาการไม่มีงานทำหลังเกิดภาวะวิกฤติทางเศรษฐกิจ ทำให้ผลผลิตมีมาก ผู้นำชุมชนจึงคิดสร้างตลาดน้ำขึ้นมา เพื่อให้เป็นแหล่งจำหน่ายผลผลิตจากสวน รวมทั้งมีการปรับปรุงสิ่งแวดล้อมให้ร่มรื่นสวยงาม นักท่องเที่ยวจึงสนใจเดินทางเข้ามาซื้อสินค้าต่าง ๆ และมาเยี่ยมชมวิถีชีวิตและศิลปวัฒนธรรมของชุมชน ปัจจุบันมีนักท่องเที่ยวจำนวนมากทุกวันเสาร์ – อาทิตย์ 3) ผลกระทบจากการท่องเที่ยวที่มีต่อชุมชนบางน้ำผึ้งในด้านสิ่งแวดล้อม พบว่า เกิดการปรับปรุงตลาดน้ำและสถานที่จอดรถ และมีปัญหาขยะมูลฝอยและน้ำเสียเกิดขึ้นบ้าง ด้านเศรษฐกิจ มีการรวมตัวของกลุ่มอาชีพ เพื่อผลิตสินค้าต่าง ๆทำให้ครอบครัวมีรายได้เพิ่มขึ้น ด้านสังคม พบว่า เกิดความร่วมมือกันของสมาชิกในครอบครัวในการค้าขายสินค้า ผู้นำและประชาชนร่วมมือกันพัฒนาชุมชนให้ก้าวหน้าและสงบสุข ส่วนด้านวัฒนธรรม พบว่า มีการอนุรักษ์ประเพณีของชุมชนและเข้าร่วมกิจกรรมต่าง ๆ และมีการนำภูมิปัญญาท้องถิ่นมาผลิตสินค้าและบริการ 4) แนวทางการพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวของชุมชนบางน้ำผึ้ง มีดังนี้ ด้านสภาพกายภาพของพื้นที่ ควรเพิ่มพื้นที่สีเขียวโดยร่วมมือกันรักษาต้นไม้ใหญ่และปลูกต้นไม้เพิ่มขึ้น ควรจัดหาถังรองรับขยะให้ทั่วบริเวณและคัดแยกขยะเพื่อนำไปใช้ใหม่และทำปุ่ยชีวภาพ ด้านการบริหารจัดการการท่องเที่ยว ควรเพิ่มพูนความรู้ความสามารถด้านการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ให้กับเยาวชน และประสานงานกับตำรวจเพื่อให้การจราจรมีความคล่องตัว และจัดระบบการจอดรถให้ดีขึ้น ด้านกิจกรรมการท่องเที่ยว ควรปรับปรุงสินค้าให้มีความหลากหลายมากขึ้น เพิ่มสถานที่เยี่ยมชมของนักขี่จักรยาน และเพิ่มกิจกรรมที่สนองความต้องการของเยาวชน ด้านวัฒนธรรมประเพณีและผลิตภัณฑ์ชุมชน ควรจัดหาวิทยากรมาให้ความรู้ด้านการออกแบบผลิตภัณฑ์และบรรจุภัณฑ์ และส่งเสริมให้เยาวชนเข้าร่วมกิจกรรมทางวัฒนธรรมประเพณีมากขึ้น และด้านการสนับสนุนของภาครัฐ และเอกชน องค์การบริหารส่วนตำบลบางน้ำผึ้งควรประสานงานขอรับการสนับสนุนทั้งด้านงบประมาณ ทรัพยากรต่างๆ และด้านวิชาการจากภาครัฐและเอกชน