การบริหารบ้านเมืองของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชแห่งกรุงธนบุรี

Abstract

วัตถุประสงค์ของงานวิจัยนี้ คือ เพื่อศึกษา 1) ประวัติกรุงธนบุรีและพระราชประวัติของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช 2) การกู้ชาติของพระองค์ 3) การบริหารบ้านเมือง 4) เศรษฐกิจและสังคมสมัยกรุงธนบุรี 5) การพระศาสนา 6) การศึกษายุคกรุงธนบุรี ผลการวิจัยพบว่า 1) กรุงธนบุรีเป็นศูนย์กลางของการค้าขายทางทะเล พระราชประวัติของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช พบว่าทรงเป็นสามัญชน ซึ่งเป็นเรื่องที่ต้องศึกษาค้นคว้ากันอีกมาก เช่นเดียวกันกับกรณีศึกษาการสวรรคต พบว่า ทรงถูกประหารชีวิต เรื่องราวที่ค้นพบนี้เป็นความท้าทายให้นักศึกษาและผู้สนใจทำการวิจัยอย่างต่อเนื่องต่อไป 2) ทรงชนะสงครามกับพม่าและกู้ชาติในปี พ.ศ.2310 3) ทรงใช้ระบบการปกครองแบบอยุธยาและสุโขทัย 4) ทรงสนับสนุนให้ประชาชนทำการเกษตร ทรงออกกฎหมายจัดระเบียบสังคม และทรงทำการค้าขายทางทะเลกับจีน 5) ทรงจัดระเบียบวัด พระสงฆ์ และสังคายนาพระไตรปิฎก 6) ทรงให้เด็กชายศึกษาในวัด และเด็กหญิงศึกษาที่บ้าน สรุปการบริหารบ้านเมืองของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชแห่งกรุงธนบุรีเน้นแบบพ่อปกครองลูก คล้ายสมัยสุโขทัย และทรงจัดการบริหารเป็นส่วนกลาง คือมีเวียง วัง คลังนา ส่วนภูมิภาคมีการจัดส่งคนไปดูแลเมืองสำคัญคล้ายสมัยอยุธยา จะแตกต่างตรงที่ทรงเด็ดขาด และทรงจัดระเบียบนาย-ไพร่ให้เป็นระบบมากขึ้น ทรงปราบก๊กต่างๆ และขยายอาณาเขตออกไปอย่างกว้างขวาง