การพัฒนาผลิตภัณฑ์ภาชนะดินเผาผ้าของกลุ่มอาชีพศิลปประยุกต์ เขตราษฎร์บูรณะ กรุงเทพมหานคร

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัญหาและความต้องการในการพัฒนาผลิตภัณฑ์ภาชนะดินเผาหุ้มผ้าของกลุ่มอาชีพศิลปประยุกต์ เขตราษฎร์บูรณะ กรุงเทพมหานคร เพื่อทดลองนำยุทธศาสตร์การพัฒนาที่กำหนดขึ้นไปสู่การแก้ปัญหาและพัฒนาผลิตภัณฑ์ และประเมินประสิทธิผลของยุทธศาสตร์การพัฒนา ประชากรกลุ่มเป้าหมายที่ได้รับการพัฒนา ได้แก่ สมาชิกกลุ่มอาชีพศิลปประยุกต์ เขตราษฎร์บูรณะ กรุงเทพมหานคร จำนวน 10 คน การเก็บรวบรวมข้อมูล ประกอบด้วยการสัมภาษณ์รายบุคคล การสนทนากลุ่ม การประชุมระดมความคิด การสังเกตผลิตภัณฑ์ การสังเกตพฤติกรรมการทำงาน และกิจกรรมการบริหารจัดการของสมาชิกกลุ่มอาชีพศิลปประยุกต์ การวิเคราะห์ข้อมูลใช้วิธีจัดระบบเนื้อหาตามประเด็นสำคัญ ตามระบบเหตุผลและลำดับเวลาทำการวิเคราะห์แบบสามเส้า เพื่อตรวจสอบความถูกต้องตรงกันของข้อมูล แล้วนำมาสังเคราะห์เชื่อมโยงให้สอดคล้องกันเพื่อตอบปัญหาการวิจัย ผลการศึกษา พบว่า (1) กลุ่มเป้าหมายมีปัญหา คือ การขาดทักษะด้านเทคนิควิธีในการปรับปรุงพัฒนาผลิตภัณฑ์ การขาดแคลนเงินทุน และการบริหารจัดการกลุ่มยังไม่มีสิทธิภาพเท่าที่ควร สมาชิกกลุ่มมีความต้องการเพิ่มพูลความรู้และทักษะการผลิตในด้านเทคนิควิธี (2) ยุทธศาสตร์การพัฒนาที่สมาชิกกลุ่มอาชีพและผู้วิจัยเลือกใช้ ในการแก้ปัญหาและพัฒนาผลิตภัณฑ์ ได้แก่ การศึกษาดูงาน การเชิญวิทยากรมาอบรมให้ความรู้และการสาธิตเทคนิควิธีการผลิต การให้กลุ่มสมาชิกได้ฝึกปฏิบัติการด้วยตนเอง และการกระตุ้นเสริมแรงจากผู้วิจัยเป็นระยะๆ (3) ผลการประเมินประสิทธิผลของยุทธศาสตร์การพัฒนา พบว่า สมาชิกกลุ่มอาชีพศิลปประยุกต์ สามารถออกแบบลวดลายที่ใช้ตกแต่งภาชนะดินเผา สามารถประยุกต์วิธีการตกแต่งภาชนะดินเผาด้วยผ้า มาพัฒนาผลิตภัณฑ์ได้อย่างประณีต สวยงาม และมีคุณภาพดีขึ้น (4) ผลการประเมินการพัฒนาระบบบริหารจัดการ พบว่า กลุ่มอาชีพสามารถเลือกซื้อวัตถุดิบได้ตามรูปแบบที่กลุ่มต้องการ มีการจัดระบบข้อมูลการผลิตและการจำหน่ายได้ดีขึ้น ส่วนในด้านอื่นๆ ยังไม่ได้เปลี่ยนแปลงจากเดิมมากนักเพราะเป็นกลุ่มที่มีขนาดเล็กจึงต้องมีความยืดหยุ่นสูง และ (5) ผลการประเมินความพีงพอใจและเจตคติของกลุ่มอาชีพศิลปประยุกต์ พบว่าทุกคนมีความพึงพอใจ ที่ได้เข้าร่วมโครงการวิจัยและพัฒนา และมีเจตคติที่ดีต่ออาชีพศิลปประยุกต์มากขึ้น