คุณธรรมของตัวละครในมหาเวสสันดรชาดก

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์คุณธรรมของตัวละครเอก และตัวละครประกอบที่มีบทบาทเด่นปรากฎในมหาเวสสันดรชาดกที่เป็นต้นแบบการดำเนินชีวิตแบบวิถีพุทธ ตัวละครที่นำมาศึกษาวิเคราะห์ มีทั้งสิ้น 12 ตัวละคร เก็บรวบรวมข้อมูลจากหนังสือมหาเวสสันดรชาดก ฉบับ 13 กัณฑ์ ของกระทรวงศึกษาธิการ และเก็บข้อมูลจากเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับมหาเวสสันดรชาดก ตัวละคร และคุณธรรม วิเคราะห์ข้อมูลด้วยวิธีการวิเคราะห์เนื้อหา และนำเสนอด้วยวิธีพรรณนาวิเคราะห์ ผลการวิจัยพบว่า คุณธรรมของตัวละครเอกในมหาเวสสันดรชาดกมีการนำเสนอคุณธรรมอันเป็นข้อปฏิบัติในระดับปัจเจกชนของตัวละครเอก โดยชี้ให้เห็นคุณธรรมในการปฏิบัติตนของลูก สามี และพ่อ ซึ่งเป็นต้นแบบที่ดีในการครองตน อันอำนวยประโยชน์สุขส่วนตนได้อย่างเหมาะสม และพบว่า ได้มีการนำเสนอคุณธรรมอันเป็นข้อปฏิบัติในระดับสังคมของตัวละครเอก โดยมุ่งไปที่คุณธรรมในการปฏิบัติตนของผู้ปกครอง มิตรสหายและนักบวช ซึ่งเป็นแบบแผนที่ดีในการครองคนและครองงาน อันเป็นเหตุบันดาลความสงบสุขต่อบุคคลในสังคมโดยส่วนรวม คุณธรรมของตัวละครประกอบที่มีบทบาทเด่นปรากฎในมหาเวสสันดรชาดกพบว่า ได้มีการนำเสนอคุณธรรมอันเป็นข้อปฏิบัติในระดับปัจเจกชนของตัวละครประกอบที่มีบทบาทเด่น โดยแสดงให้เห็นคุณธรรมในการปฏิบัติตนของพ่อ แม่ สามี ภรรยา และลูก ซึ่งเป็นตัวอย่างที่ดีในการครองเรือนและครองใจซึ่งกันและกันอันก่อให้เกิดสันติสุขในครอบครัวอย่างจีรังยั่งยืน และพบว่า ได้มีการนำเสนอคุณธรรมอันเป็นข้อปฏิบัติในระดับสังคมของตัวละครประกอบที่มีบทบาทเด่น โดยมุ่งเน้นคุณธรรมในการปฏิบัติตนของกษัตริย์ มิตรสหาย นักบวช ผู้รับใช้ และเทพเจ้า ซึ่งเป็นแบบอย่างที่ดีในการครองคนและครองงาน อันเป็นปัจจัยเกื้อกูลต่อการสร้างสรรค์สังคมส่วนรวมให้มีสันติภาพอย่างมั่นคง