ชีวิตครูไทยพุทธ: การปรับตัวภายใต้สถานการณ์ความไม่สงบในสามจังหวัดชายแดนภาคใต้

Abstract

บทความนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาชีวิตครูไทยพุทธด้านการปรับตัวภายใต้สถานการณ์ความไม่สงบในสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ เก็บข้อมูลโดยสังเกต สัมภาษณ์เชิงลึกครูไทยพุทธ 33 คนและผู้เกี่ยวข้อง 15 คน จากโรงเรียนพื้นที่สีแดงและไม่อยู่ในพื้นที่สีแดง แบบเจาะจงและตามความสะดวก วิเคราะห์ข้อมูลเชิงพรรณนาวิเคราะห์ ผลการศึกษาพบว่า ภายใต้สถานการณ์ความไม่สงบครูไทยพุทธมีพฤติกรรมการปรับตัวด้วยวิธีต่างๆ ตามสภาพพื้นที่ การดำรงชีวิตที่บ้านครูทุกพื้นที่ปรับตัวโดยเฝ้าระวังภัย วางตัวเป็นกลาง ระบายผ่านสื่อสมัยใหม่ นิ่งเฉยเรื่องบาดหมาง อดกลั้นอารมณ์เมื่อถูกกระทำ ยึดที่พึ่ง การเดินทางระหว่างบ้านกับโรงเรียนในพื้นที่สีแดงครูกระทำอย่างหุนหันและบังตัว อำพรางตัวไม่ให้รู้ว่าเป็นไทยพุทธหรือมุสลิม ทำความเข้าใจกับสถานการณ์บนถนน เปลี่ยนรถเปลี่ยนเส้นทางบ้างหากมีหลายคันหลายเส้นทาง การใช้ชีวิตในโรงเรียนปรับตัวโดยพยายามรักษามาตรฐานการตัดสินนักเรียน ช่วยเตือนสติเพื่อนครู ให้คำตอบที่ช่วยป้องกันเหตุ สร้างอารมณ์ขัน ปรับสภาพห้องเรียน เพ้อฝัน หลีกเลี่ยงเจ้าหน้าที่คุ้มกัน ลดละเครื่องแบบ การปรับตัวมีทั้งแบบสู้อย่างสร้างสรรค์และหลีกเลี่ยงหรือถอนตัว การปรับตัวแบบหลีกเลี่ยงหรือถอนตัวพบในพื้นที่สีแดงมากกว่าพื้นที่ไม่ใช่สีแดง พฤติกรรมเหล่านี้เป็นการปรับตัวที่ไม่สมดุล ครูประสบปัญหาหรืออุปสรรคต่างๆ ไม่สามารถแก้ปัญหาให้ผ่านพ้นวิกฤต แต่ก็มีวิธีทำให้ความเครียด ความความกังวลหรือความกลัวลดลง ยังคงมีร่องรอยความไม่สบายใจตราบใดที่สถานการณ์ความไม่สงบไม่สิ้นสุด