การศึกษาการบริหารจัดการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม ตามวิถีชุมชนกำแพงทองพัฒนา

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) สภาพทั่วไปและการบริหารจัดการของแหล่งท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมตามวิถีชุมชน 2) จุดแข็ง จุดอ่อน โอกาส และอุปสรรคของการพัฒนาการท่องเที่ยว ใช้วิธีวิจัยเชิงคุณภาพ จากแบบรายการตรวจสอบทรัพยากรการท่องเที่ยว แบบสัมภาษณ์เชิงลึกกับผู้นำ สมาชิกในชุมชน และนักท่องเที่ยว รวม 38 คน พบว่า ชุมชนมีมีวิถีการดำเนินชีวิตริมน้ำแบบดั้งเดิม มีวัดโดยรอบชุมชน มีศิลปะ จิตรกรรม สถาปัตยกรรม และประวัติศาสตร์ที่โดดเด่น รวมถึงการมีบ้านศิลปินที่นำศิลปะและการแสดงเชิดหุ่นละครเล็กนำเสนอแก่นักท่องเที่ยว ซึ่งมีผลโดยตรงต่อการท่องเที่ยวของชุมชน ส่วนการบริหารจัดการของชุมชนเป็นแบบตามสถานการณ์ โดยการมีส่วนร่วมของผู้นำทุกคนและสมาชิกในชุมชน เน้นบทบาทหน้าที่ ความรับผิดชอบ เคารพในความเป็นส่วนตัวซึ่งกันและกัน มีความเรียบง่าย ภายใต้ความเชื่อเดียวกันในเรื่องของสุนทรียะทางศิลปะ วัฒนธรรมท้องถิ่น โดยมิได้มุ่งเพื่อผลกำไร ส่วนสภาพแวดล้อมในการจัดการท่องเที่ยว พบว่า (1) จุดแข็งคือ สภาพทางภูมิศาสตร์ ประวัติศาสตร์ ศิลปะและวัฒนธรรม ที่ไม่ได้ปรุงแต่งขึ้น (2) จุดอ่อนคือ การขาดการประชาสัมพันธ์ที่มีประสิทธิภาพในทุกช่องทาง ขาดงบประมาณและสิ่งอำนวยความสะดวกพื้นฐาน เช่น เครื่องเอทีเอ็ม หรือสิ่งอำนวยความสะดวกสำหรับคนที่มีความต้องการพิเศษ (3) โอกาส คือ ได้รับการส่งเสริมในการจัดการท่องเที่ยวจากภาครัฐ และได้รับความสนใจจากนักท่องเที่ยว (4) อุปสรรคคือ การขาดงบประมาณสนับสนุน และมีคู่แข่งด้านการท่องเที่ยวจากชุมชนโดยรอบ ดังนั้นเพื่อการส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมให้ยั่งยืน ต้องสร้างการประชาสัมพันธ์ที่เหมาะสม และสร้างผลิตภัณฑ์เพื่อเป็นตัวแทนของ ชุมชนที่นักท่องเที่ยวจะนำกลับไปเผยแพร่ และจะเป็นการสร้างรายได้ให้แก่ชุมชน