ลักษณะทางสังคมและวัฒนธรรมของชาวลาวครั่งบ้านบ่อกรุและบ้านทุ่งกฐิน ตำบลบ่อกรุ อำเภอเดิมบางนางบวช จังหวัดสุพรรณบุรี

Abstract

การศึกษาเรื่องนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาลักษณะทางสังคมและวัฒนธรรมของชาวลาวครั่งบ้านบ่อกรุและบ้านทุ่งกฐิน ตำบลบ่อกรุ อำเภอเดิมบางนางบวช จังหวัดสุพรรณบุรี ในด้านโครงสร้างทางสังคมที่สำคัญ รวมถึงวัฒนธรรมด้านประเพณีและพิธีกรรม ตลอดจนวัฒนธรรมด้านวัตถุ นอกจากนี้ผู้วิจัยยังศึกษาถึงปัจจัยที่ส่งผลกระทบต่อการเปลี่ยนแปลงทางสังคมและวัฒนธรรม รวมทั้งวิธีการปรับตัวเพื่อธำรงรักษาเอกลักษณ์ของกลุ่ม สำหรับกระบวนการวิจัยประกอบด้วยการศึกษาสำรวจชุมชน การสัมภาษณ์แบบเจาะลึกจากกลุ่มตัวอย่างประชากรของชาวลาวครั่ง 3 กลุ่ม และการสังเกตสภาพแวดล้อมทางกายภาพ บ้านเรือนที่อยู่อาศัยและสิ่งของต่างๆ ตลอดจนพฤติกรรมการแสดงออกของชาวลาวครั่งทั้งภายในครอบครัวและในชุมชน การวิเคราะห์ข้อมูลใช้การวิเคราะห์เนื้อหาและการตรวจสอบข้อมูลแบบสามเส้าก่อนสรุปผลการวิจัย ผลการศึกษา พบว่า กลุ่มชาวลาวครั่งบ้านบ่อกรุและบ้านทุ่งกฐินได้อพยพย้านถิ่นมาจากบ้านหนองเหียงใหญ่ในอำเภอเลาขวัญ จังหวัดกาญจนบุรี ประมาณปี พ.ศ. 2410 ต่อมาประชากรกลุ่มหนึ่งแยกออกมาก่อตั้งบ้านทุ่งกฐิน เมื่อปี พ.ศ. 2476 เนื่องจากมีประชากรเพิ่มขึ้นและเพื่อหาพื้นที่ประกอบอาชีพเพิ่มเติม โครงสร้างครอบครัวของชางลาวครั่งมีลักษณะเป็นแบบครอบครัวขยาย มีความสัมพันธ์ทางเครือญาติแบบสายเลือดเดียวกันโดยการสมรส และโดยการอยู่ร่วมกันในสังคมเดียวกัน ชาวลาวครั่งมีความเชื่อในเรื่องขวัญ ผี วิญญาณ และคำสอนของพุทธศาสนา ระบบเศรษฐกิจเดิมเป็นแบบยังชีพ แต่ต่อมาเปลี่ยนแปลงมาสู่การผลิตเพื่อการค้า มีผู้นำตามธรรมชาติ และผู้นำแบบทางการคอยควบคุมดูแลและให้ความช่วยเหลือมีการศึกษาในระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย มีการรักษาโรคโดยแพทย์แผนโบราณและแพทย์แผนปัจจุบัน สำหรับวัฒนธรรมของชาวลาวครั่งแบ่งออกได้เป็น 2 ส่วน คือ (1) วัฒนธรรมส่วนนามธรรม ประกอบด้วยประเพณีและพิธีกรรมเกี่ยวกับศาสนา ชีวิต สังคม และอาชีพ และ (2)วัฒนธรรมส่วนรูปธรรม ประกอบด้วย บ้านเรือนที่อยู่อาศัย หัตถกรรมผ้าทอที่มีลวดลายเฉพาะเครื่องมือเครื่องใช้ในการเกษตร ในครัวเรือน และในพิธีกรรมต่างๆ สวนปัจจัยที่ส่งผลกระทบให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางสังคมและวัฒนธรรม พบว่า มีทั้งปัจจัยทั้งภายในและภายนอกซึ่่งปัจจัยภายใน ได้แก่ การเพิ่มขึ้นของประชากรในครอบครัวและการย้ายเข้ามาของคนต่างถิ่น ผู้นำชุมชนซึ่งมีบทบาทในการพัฒนาและสร้างความเจริญก้าวหน้าให้กับชุมชนและสภาพแวดล้อมทางกายภาพที่เปลี่ยนแปลงไป ส่วนปัจจัยภายนอก ได้แก่ การพัฒนาเส้นทางคมนาคมให้เชื่อมต่อกับชุมชนอื่นๆ อิทธิพลของสื่่อสารมวลชนทำให้การรับรู้ข้อมูลข่าวสารเป็นไปอย่างรวดเร็ว นโยบายการพัฒนาของรัฐในด้านการศึกษาและการแพทย์สาธารณสุข ตลอดจนการแพร่กระจาย ของวัฒนธรรมบริโภคนิยม สำหรับการปรับตัวเพื่อธำรงเอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมของชาวลาวครั่งให้คงอยู่ต่อไปคือ การพูดภาษาลาวครั่งของสมาชิกซึ่งยังคงใช้ติดต่อสื่อสารกันในชุมชน การสืบทอดประเพณีและพิธีกรรมการเลี้ยงผีเจ้านายการทำบุญกลางบ้าน และการแห่ธงสงกรานต์ ซึ่งมีการปฏิบัติกันอย่างต่อเนื่อง รวมถึงการฟื้นฟูการทอผ้าซิ่น ตีนจกสีแดง และผ้าขาวม้า 5 สี อันเป็นหัตถกรรมที่มีลักษณะเฉพาะของลาวครั่ง