กระบวนการแก้ไขปัญหาความยากจนของคนในเขตเมืองใหม่ด้วยพลังการใช้พลังชุมชน : กรณีศึกษากลุ่มนอกกำลังแรงงานในชุมชนภาณุมาภรณ์ เขตจอมทอง กรุงเทพมหานคร

Abstract

การวิจัยเรื่องนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อแก้ไขปัญหาความยากจนของประชาชนกลุ่มนอกกำลังแรงงานในชุมชนภาณุมาภรณ์ เขตจอมทอง กรุงเทพมหานคร โดยกลุ่มเป้าหมายของการพัฒนา คือ ผู้สูงอายุนอกกำลังแรงงาน จำนวน 11 คน และมีกระบวนการวิจัย 5 ขั้นตอน คือ การศึกษาข้อมูลพื้นฐานของกลุ่มนอกกำลังแรงงานในชุมชนภาณุมาภรณ์ การศึกษาปัญหาและความต้องการในการแก้ไขปัญหาความยากจน การค้นหาพลังชุมชนเพื่อนำมากำหนดเป็นยุทธศาสตร์ในการแก้ไขปัญหา การดำเนินการตามแผนยุทธศาสตร์ที่กำหนดไว้ และการประเมินประสิทธิผลของยุทธศาสตร์ที่ใช้ ผลการวิจัย พบว่า กลุ่มเป้าหมายของการพัฒนาซึ่งเป็นประชาชนกลุ่มนอกกำลังแรงงาน ในชุมชนภาณุมาภรณ์ มีปัญหาด้านสุขภาพ ที่พักอาศัย และสภาพแวดล้อม มีรายได้ไม่เพียงพอต่อการดำรงชีพ มีหนี้สินทั้งในระบบและนอกระบบ ขาดโอกาสที่จะได้รับสวัสดิการจากภาครัฐ ส่วนจุดเด่นที่พบในประชาชนกลุ่มนอกกำลังแรงงาน คือมีความขยันอดทน มีความสามารถหลายด้านที่เป็นภูมิปัญญาท้องถิ่น มีความสนใจที่จะได้รับการเรียนรู้สิ่งใหม่ๆ และมีความสามัคคีภายในกลุ่ม พลังชุมชนที่เข้ามาช่วยขับเคลื่อนในกระบวนการแก้ปัญหาความยากจนและร่วมมือในการพัฒนามีทั้งที่เป็นพลังปัญญา พลังทรัพยากร และพลังการเมืองการปกครอง ซึ่งเป็นพลังที่มาจากประชาชนภายในชุมชน หน่วยงานของรัฐ และหน่วยงานภาคเอกชน สำหรับยุมธศาสตร์การพัฒนาเพื่อแก้ปัญหาความยากจนที่กลุ่มนอกกำลังแรงงาน และผู้วิจัยเลือกใช้คือ การเพิ่มรายได้ การลดรายจ่าย การขยายโอกาส การสร้างลักษณะนิสัย และการจัดสวัสดิการและสังเคราะห์ ผลการประเมินประสิทธิผลการใช้ยุทธศาสตร์ในการแก้ไขปัญหาความยากจน พบว่า พลังชุมชนมีส่วนสำคัญมากที่ช่วยผลักดันและสนับสนุนจนก่อให้เกิดการแก้ไขปัญหาความยากจนขึ้นในชุมชน ทำใหเกลุ่มเป้าหมายมีสภาพความเป็นอยู่ คุณภาพชีวิต และสุขภาพดีขึ้น มีรายได้เพิ่มขึ้น มีค่าใช้จ่ายลดลง ที่พักอาศัยและสภาพแวดล้อมน่าอยู่ขึ้น มีความรู้ความสามารถที่จะพัฒนาตนเองมากขึ้นมีอาชีพแน่นอนสามารถพึ่งพาต้นเองได้