หลักธรรมและความเชื่อเกี่ยวกับพิธีกรรมในการทำศพของพุทธศาสนิกชน กรณีศึกษาวัดประยุรวงศาวางวรวิหาร

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) หลักธรรมและความเชื่อเกี่ยวกับพิธีกรรมในการทำศพของพุทธศาสนิกชน และ 2) ความเข้าใจของพุทธศาสนิกชนต่อพิธีกรรมในการทำศพ เครื่องมือที่ใช้ในงานวิจัยคือแบบสอบถามและแบบสัมภาษณ์ จากกลุ่มตัวอย่าง จำนวน 350 รูป/คน ประกอบด้วยพระภิกษุผู้ดำรงตำแหน่งผู้อำนวยการฌาปนสถานวัดประยุรวงศาวาสวรวิหาร เจ้าหน้าที่ฌาปนสถานวัดประยุรวงศาวาสวรวิหาร และพุทธศาสนิกชนผู้มาร่วมพิธีกรรมในการทำศพที่วัดประยุรวงศาวาสวรวิหาร นำเสนอข้อมูลโดยใช้วิธีพรรณนาวิเคราะห์ ผลการวิจัยพบว่า 1) หลักธรรมที่เกี่ยวกับพิธีกรรมในการทำศพมุ่งแสดงความมีอยู่และความเป็นไปของชีวิตหลังการตาย และท่าทีของผู้อยู่ที่พึงปฏิบัติต่อผู้ตาย 2) ความเชื่อเกี่ยวกับพิธีกรรมในการทำศพ มีความเชื่อเรื่องการเวียนว่ายตายเกิด การทำบุญอุทิศจะทำให้ผู้ตายได้รับประโยชน์สุขในปรโลก 3) ความเข้าใจของพุทธศาสนิกชนต่อพิธีกรรมในการทำศพพบว่ามี 10 ขั้นตอน คือ พิธีรดน้ำศพ พิธีมัดตราสังศพ พิธีบรรจุศพลงหีบ พิธีสวดพระอภิธรรมศพ พิธีบำเพ็ญกุศลศพ พิธีนำศพเวียนรอบเมรุและเชิญขึ้นตั้งบนจิตกาธาน พิธีฌาปนกิจศพ พิธีเก็บอัฐิ พิธีบรรจุอัฐิ และพิธีลอยอังคาร